Япон премьер-министр тӧрлатымаш-влак да Синдзо Абэ Либерал-демократийын партий выступатлен лукмо закон почеш, 2015 ий 19 сентябрьыште эрта, икмыняр протестым калыкым ончыман, йот элыште военный конфликтыште участвоватлаш йӧн лийже манын, шкенан вел тошто кышкар опталыныт политике шкеаралтыш кучедалешЯнлыкым пуштмаш гына японийыште конституций шкеаралтыш япон сар модаш йӧным пуа цельым, чытен переосмыслять законодательствылан келшышын, кӧнеда сарзе операцийым ыштымылан кӧра оппенент-влак тӱшка манын шкеаралтыш' дене союзник-влак. Лаштык ышташ темлена 2014 ийын май консультацийым абэ группо лучко япон конституцийже, тӱнямбал кӱкшытыштӧ чарыме сарзе вийым кучылтын, перетолковывать лиеш манын, конаш сарзе вийым кучылтын, кумдаҥдаш манын лийын.
Ик июльышто, правительствын увертарыме, тудлан ямдыленыт мо тынеш пурташ политике 'шкеаралтыш тӱшка', дене союзник-влак мом тудым аралаш вооруженный вийын кучылташ йӧным пуа.
Икымше сарзе Абэ пуаш темлен, эсогыл шукырак эрык лийын, кок коалицийыш кондышо йылме дене кӱшыл школын лӱмгечыжым тӧрлаташ партий могырышто пушкыдемдаш но торешланен.
Кок коалицийыш дене шуко абэ палатан парламент, кузе плошадьыште йылмылан, тиде шотышто законым луктыт ийла мучашыштыже лийын. 2015 ий февраль увертарымаш абэ, мом тудо тӱҥалын паша план 2016 ий парламентыш сайлымаш лончышкыжо вашталтышым пуртымо деч вара индешыже. Унитар кугыжаныш манше да япон кок иракын казнитлыме левант абэ заложник (ИГИЛ семын палыме) тудын цельже, сар лугыч лиймыжлан кӧра оппенент-влак японий, япон граждан аралымаш манын. 2015 ий 26 майыште, элемент, ӱлыл кугыжаныш палатан парламент, сарзе вийым пуымо шотышто ӱчашымаш тӱҥалын латик пакет проект нерген, саман кредалын тӱжвал огыл ыштенат манын ман 'да лӱдыкшыдымылыкым аралыме тӧртыкшотым тӱня' автор тудо. Дебаты сейм июнь мучашлалтеш ыле, но вараш кодаш йӧршешлан сентябрь йӱклымаш лиеш. Элемент 2015 ий 16 июльышто лукмо законодательствыже, кудым ышташ йӧным пуэн йӧршешлан вариант-влак сарзе материал-технике союзник-влак келшымашланак кӧра оппенент-влак, тыгак вооруженный саман дене келшышын, пашадыме годым лӱдыктылеш 'кушшо да япон калыкын илыш. Йӱклымашыш луктына лийын пеҥгыдылыкше оппозиций шуко знак да йӱклымӧ член-влак деч депутат комэйто коалиций лаштык лдп протест. Элемент эртыме деч вара, Палатыште советникше, национальный парламентын кӱшыл палатыже, кок тылзе жапыште проектым каҥашеныт.
Тудо латшым сентябрь ӱчашымаш шотышто комитет гыч вончаш йӱклен, депутат-влакым патыр кучен онча комитет вуйлатыше-влак оппозиций деч, йӱклымаш деч вара тудым йӧршешлан мом ышташ элемент куснен.
Сентябрь эрдене эрак латиндеш, проектлан воштылаш гын, шкетан эртыме годым, йӱклымаш деч вара коден, тушто тӱрлӧ ӱшанъеҥже-влак проволочка тактикым кучылтыт оппозиций манме, процесс шуялта.
Ший эртыме марте кодын арнялан отпускым тыршен, японий минут выступатлен эдано 104 юкио демократийын партий верч (за манын шонен ныл шагат) вотум правительстве ваштареш ушаныдыме-влак дене келшен, тудо жапыште калыкын кузе илымыжым таро ямамото, партий йукышт пеш эркын каен ончо шупш, урныш. Вуйсавырныш тӧртыкшот 2016 ийын 29 март гыч вийыш пура. Санкционировать гыч ик команде кечывалвел судан sdf законодательствым икымше тыныстарыше кучылташ лиеш манын, оон-ышто але йот персоналлан полшаш, элыштына нападенийлан эл. Тӧртыкшот гынат, плошадьыште, японий ден сша пырля лийын чакрак пашам ыштыкташ, мутланаш, йӧным ышта комплексысе военно-морской вийыштыже, семлызе японий манын ончыктымаш, ваштареш обороно министр накатаня гэн, японий сшаште эре полшышт манаш толеш, премьер-министр лӱм-влак фср да шуяш полшышо дене кораҥден кертам коалиций левант абэ иракын унитар кугыжаныш ваштареш кучедалын. Кылжым, шымлыме токио сухопутный мо офицер деке колташ гиперушыкан 2019 ийыште участвоватлышашлан да япон вий куатше шкеаралтыш калыкан эскерат, у закон негыз семын кучылтыт. Тӧртыкшот японий драматургият лийын Йодыштеш южо увер почеш, июль эртарен, тиде жапыште палатыште, пренийыште, тӧртыкшотым Калык колтымъеҥ-влак выступатленыт япон ваштарешыже кок проектын иктаж-к-ик шотшо дене келшем. Июль 000 100 наре еҥ оралтыш латкуд протестым парламент ушен. Калык коклам ушышо да йӱклымӧ вара лу палатыште советникше сентябрь протестым ончылно кумло тӱжемлан. Рейтинг ӱлнӧ возаш лукмо деч вара тудым правительстве представитель-влак палатыжын рейтинг непопулярность абэ' июль тӧртыкшот 2015 ий, да тудым йӧршешлан пеҥгыдемдат деч вара сентябрьыште адакат. Шонымаш шуко йодеш тыгыде сентябрьыште, тӧртыкшот кучем мо японий куатым пеҥгыдемден ок лий. Оппозиций деке шуко законодательствыже, пуйто ӱшаныше конституцийлан эҥертен. Японийыште конституций ончыкташ эксперт гана веле огыл йодыштмыжым, тудын йодмашыжым шотыш 90 утларак мо антиконституционный, а июньышто, Хасеб Васэд Ясуо Университет профессор, ученый-влак дене весыш шонымашем деке обращений кок-конституционалист, манеш тидыже тӱҥ мо икшырымын правовой японийыште сусырген ыле.
Тудын эртыме деч вара, тудлан суд ӱчашымаш лийын гынат, лӱдыкшыдымылык системым японий ваштареш правовой йодыш шу правительстве пунчалым луктын.
Пӱтынь калыкым йодышт пужен пужен японийыште конституций индеш референдум лончо, тудлан кӧра кызытсе законодательстве да мер оппозиций абэ умылышда, шонем, лишыл жапыште ала-мо лийын.
Проектым аралымыштым, Акир Нихон Момочь университетын профессоржо пенгыдемдымаш, иктешлымаш законодательствыште мо наций-влак организаций устав дене келшен, каласаш, мо дене тӱнямбал права шотышто шкеаралтыш законна уло, национальный да закон-влакым вашталтыме.
